Zwycięzcy Grand Press Photo 2023. Poznaj laureatów i obejrzyj zdjęcia
Zdjęcie Roku
Autor: Wojciech Grzędziński, freelancer
Ukraińscy ratownicy uwolnili spod gruzów mieszkania na ósmym piętrze skrajnie wyczerpaną i wychłodzoną kobietę.
SINGLE
STORIES
I miejsce w kategorii CURRENT EVENTS
Autor: Marek M. Berezowski, dla „Pisma. Magazynu opinii”
Ukraiński Bachmut w wyniku rosyjskich ostrzałów pozostał bez mediów, pogrążył się w ciemności. Niegdyś zielone miasto traciło kolejne drzewa ścinane na opał. W grudniu 2022 roku wolontariusze z Kijowa uruchomili trzy tak zwane Punkty Niezłomności. Dzięki generatorom prądu i Starlinkom można było w nich naładować telefony, połączyć się z internetem i dać znać rodzinie, że jeszcze się żyje. Pod koniec zeszłego roku w mieście pozostawało około siedmiu tysięcy ludzi. To jedna dziesiąta stanu sprzed wojny.
II miejsce w kategorii CURRENT EVENTS
Autor: Jędrzej Nowicki, „Die Zeit”
Wyzwolenie Iziumu 10 września 2022 roku stało się jednym z najważniejszych momentów trwającej inwazji Rosji na Ukrainę. Ukraińskie wojsko po wkroczeniu do miasta odkryło nie tylko sale tortur w celach lokalnego komisariatu, ale też masowy grób na obrzeżach miasta, w którym pochowano ponad 400 ciał. Ta historia to obraz tego, co wojna pozostawia po sobie. Choć wyzwolenie przynosi nadzieję, to blizny nie zagoją się jeszcze długo.
I miejsce w kategorii CLIMATE, RESPONSIBILITY
Autor: Michał Siarek, „The New York Times”
Tuż po rosyjskiej agresji do podkijowskiego ośrodka Natalii Popovy zaczęły trafiać z linii frontu lwy, tygrysy, niedźwiedzie, gady i egzotyczne ptaki porzucone przez właścicieli. Popova, z pomocą wolontariuszy, przyjmowała je do swojego azylu, gdzie mogły być leczone i przygotowane do dalszej ewakuacji.
Niedożywione, wsobnie krzyżowane, psychicznie łamane lub okaleczone, żeby nie stanowiły zagrożenia dla człowieka, zwierzęta te nie mają szans życia w swoich środowiskach. Nie są też interesujące dla żadnego zoo. Chociaż reprezentują gatunki podlegające ścisłej ochronie, stały się zbędnym bagażem, rzeczą.
O takich zwierzętach mówi się już nie – dzikie, tylko egzotyczne.
Po polskiej stronie dr Ewa Zgrabczyńska, dyrektorka zoo w Poznaniu, odpowiedziała na apel Natalii Popovy, aby pomóc ewakuować zwierzęta, zanim zamknie się okrążenie Kijowa. Znana w Polsce jako zajadła obrończyni zwierząt stworzyła strukturę pozwalającą na nadzwyczajny tranzyt do poznańskiego zoo, skąd po kwarantannie miały trafiać do azylów na całym świecie.
Brawura tych dwóch kobiet i wszystkich wolontariuszy idących na linię ognia po niechciane, skrzywdzone i straumatyzowane zwierzęta to opowieść o pięknej stronie człowieczeństwa.
II miejsce w kategorii CLIMATE, RESPONSIBILITY
Autor: Damian Lemański, Bloomberg
„Najsilniejsi” to reportaż o pracownikach firmy Wikom, którzy śmieciarkami i szambiarkami przemierzają gminę Korsze i sprzątają ją z odpadów.
Dane GUS wskazują, że w Polsce tylko 26,7 proc. odpadów zostaje poddanych recyklingowi. Od dziecka mam wielki szacunek dla ludzi, którzy wykonują tę niedocenianą pracę. Gdyby nie oni – utonęlibyśmy w śmieciach.
I miejsce w kategorii PEOPLE
Autor: Łukasz Cynalewski, „Gazeta Wyborcza – Poznań”
Codzienność Jolanty Muszyńskiej opiekującej się 27-letnią córką Magdaleną chorującą na porażenie mózgowe. Opiekunowie osób z niepełnosprawnością od lat walczą o podniesienie należnych im świadczeń.
II miejsce w kategorii PEOPLE
Autor: Adam Ługiewicz, Pix.House
Życie Romów na poznańskim koczowisku. Obecnie mieszka tam od 40 do 120 osób. Większość z nich otrzymuje wsparcie z miejskich instytucji oraz od fundacji. Dzieci chodzą do specjalnie utworzonych klas w szkole podstawowej.
DOCUMENTARY PROJECT
I miejsce
Autor: Simona Supino, freelancerka
Od autorki: Wojna w Ukrainie trwa od 2014 roku. W moim projekcie nie chcę pokazywać wyłącznie jej, ale to, o co naprawdę się toczy. Jak destrukcyjnie działa propaganda i jak silnie rozwinięte są mechanizmy dezinformacji.
Choć walki trwają o wsie, miasta i miasteczka, to wojna jest konfliktem przede wszystkim o tożsamość i historię. Tożsamość, która stała się deklaracją, linią frontu.
Pogranicze Donieckiej Republiki Ludowej i Ukrainy było dobrym wskaźnikiem nastrojów społecznych po obu stronach konfliktu. Donieck – stolica ruchu separatystycznego – oddalony jest zaledwie o 60 kilometrów od Bachmutu, który był największym miastem po stronie ukraińskiej.
Ci, którzy wyznaczają na mapie granice, chcą determinować kto jest kim, po obu ich stronach. Część rodzin nadal ogląda ukraińskie wiadomości, a część oddalona o 15 km karmiona jest już rosyjską propagandą.
Konflikt nabrał nowego wymiaru, gdy w lutym 2022 roku Rosja rozpoczęła inwazję na Ukrainę na pełną skalę.
Teraz to walka, by Ukraina odzyskała niepodległość i raz na zawsze wyzwoliła się spod rosyjskiego jarzma.
II miejsce
Autor: Amadeusz Świerk, freelnacer
Ukryta głęboko wśród lasów Karkonoszy chatka to sekretne miejsce spotkań wyjątkowej grupy wędrowców. Mimo braku elektryczności, bieżącej wody, prądu i internetu, co weekend wypełnia się ludźmi z rozmaitych środowisk, którzy na co dzień nie mieliby szansy się poznać. Goście chatki chcą na chwilę zaznać trudów i przyjemności staroświeckiego stylu życia, w sercu natury. Przychodzą również, by zrzucić noszone na co dzień maski i poczuć się swobodnie, zapominając o konwenansach.
YOUNG POLAND
SINGLE
Nagroda główna
Michael Toporowski, Akademia Sztuki w Szczecinie
Od autora: Portret Malwiny, mojej przyjaciółki. Ukazuje on emocje związane z traumą z przeszłości. Tatuaż w kształcie stryczka znajdujący się na policzku upamiętnia jej zmarłego chłopaka, który tak odebrał sobie życie.
STORIES
Nagroda główna
Dominik Księżyk, Instytut Twórczej Fotografii w Opavie
Wyimaginowana wizja Norwegii, jako krainy miodem i mlekiem płynącej, towarzyszy każdemu, kto choć raz zamarzył o wyprawie do krainy fiordów.
Prawda ma jednak różne oblicza, a zetknięcie się z szarą codziennością niejednokrotnie odbiera nadzieje przybyszom z Południa. Samotność, problemy z używkami, a następnie depresja i walka z własnymi demonami to rzeczywistość, o której nie przeczytamy na pierwszych stronach gazet.
Wyróżnienie
Kacper Wielgus, Pałac Młodzieży w Tarnowie, pracownia fotograficzna
72-letni Henryk Błaszkiewicz jest elektrykiem, który pracował w Tarnowskich Zakładach Mechanicznych. Po przejściu na emeryturę uznał, że nadszedł czas, aby zająć się swoją pasją z dzieciństwa, jaką było modelarstwo. Pomaga mu to też w walce z chorobą nowotworową, na którą zapadł w 2017 roku.
PHOTO BOOK OF THE YEAR 2022
„KURZ / DUST / ПЫЛЬ”, Mariusz Forecki, Fundacja Pix.House
Książka ukazuje zaledwie kilka miesięcy po ataku Rosji na Ukrainę, który zamienił się w regularną wojnę ze wszystkimi jej okrutnymi elementami: chaotycznym, brutalnym bombardowaniem miast, używaniem zakazanej broni, torturowaniem i zabijaniem cywilów, gwałtami, grabieżą i największym kryzysem uchodźczym od zakończenia II wojny światowej w 1945 roku.
Zebrałem fotografie z wielu moich podróży po byłym Związku Socjalistycznych Republik radzieckich – w końcowym stadium jego istnienia i w czasie kształtowania się nowego ładu społeczno-politycznego. Obserwowałem, jak byłe republiki, wchodzące wcześniej w skład ZSRR odzyskiwały niepodległość. Widziałem narodziny nowych państw, walkę o tożsamość, powroty wysiedlonych narodów i wyjazdy w poszukiwaniu lepszego życia. Wtedy nie zdawałem sobie sprawy, że jestem świadkiem wydarzeń, które okazały się symbolami rozpadu państwa zbudowanego na tyranii i niewyobrażalnym cierpieniu ludzi. Z kurzu, powstałego po tym upadku wyłonił się obraz nowego imperium, które za pomocą brutalnej propagandy i nowoczesnej socjotechniki przekształciło się – pod pozorami demokracji – w imperium zła, zagrażające światu opartemu na ideach humanizmu i prawie człowieka do wolności i szczęścia.
W książce znalazły się fotografie, które wykonałem w latach 1988-2022.
NAGRODA INTERNAUTÓW
Robert Kuszyński, OKO.press
Funkcjonariusze policji użyli siły wobec aktywisty Lotnej Brygady Opozycji w trakcie 150. miesięcznicy katastrofy smoleńskiej.
NAGRODA OD PROVIDENT POLSKA
Artur Barbarowski, AF East News
Mecz Ligii Mistrzów w Amp Futbolu, upadek jednego z zawodników.