Zwycięzcy Grand Press Photo 2024. Poznaj laureatów i obejrzyj zdjęcia
Zdjęcie Roku
Autor: Wojciech Grzędziński, freelancer dla Anadolu Images
27 czerwca 2023 roku rosyjska rakieta Iskander K uderzyła w restaurację Ria Pizza w Kramatorsku. Wybuch półtonowej głowicy rakiety zabił trzynaście osób, raniąc ponad sześćdziesiąt i niszcząc popularne miejsce spotkań cywilów, pracowników organizacji humanitarnych, żołnierzy i dziennikarzy. Większość zabitych stanowili pracownicy restauracji.
SINGLE
STORIES
I miejsce w kategorii CURRENT EVENTS
Autor: Wojciech Grzędziński, freelancer dla Anadolu Images
27 czerwca 2023 roku rosyjska rakieta Iskander K uderzyła w restaurację Ria Pizza w Kramatorsku. Wybuch półtonowej głowicy rakiety zabił trzynaście osób, raniąc ponad sześćdziesiąt i niszcząc popularne miejsce spotkań cywilów, pracowników organizacji humanitarnych, żołnierzy i dziennikarzy. Większość zabitych stanowili pracownicy restauracji.
II miejsce w kategorii CURRENT EVENTS
Autor: Małgorzata Smieszek, freelancerka Pix.house
Wysoko w górach mieszka Anna. Jej synowie i krewni pojechali na front.
W małych huculskich wioskach, tuż przy granicy Ukrainy z Rumunią, mężczyźni zostawili w domu rodziny i walczą na wojnie. Aleksander obowiązkową służbę wojskową odbył wiele lat temu. Jego matka, wychowana w poszanowaniu tradycji i miłości do ojczyzny, wciąż przechowuje mundury synów. Jurij składa matce i siostrze życzenia wielkanocne. Dzwoni z Bachmutu i opowiada o skutkach kolejnego ataku rakietowego. Ojciec Katii i Ani zginął na froncie. Dziewczynki nie radzą sobie ze stratą i przekierowały złość na matkę. Są przekonane, że straciły ojca, ponieważ nie zdążyły wręczyć mu własnoręcznie zrobionego krzyżyka. To opowieść o wytrzymałości, poświęceniu i głębokiej miłości do swojego kraju. Społeczności, która zmaga się z realiami wojny.
I miejsce w kategorii CLIMATE, RESPONSIBILITY
Autor: Damian Lemański, freelancer dla „Bloomberga”
Wysypisko Mbeubeuss to 115-hektarowe miasto w mieście. Położone na obrzeżach Dakaru, stolicy Senegalu, w dzielnicy Malika, jest jednym z największych wysypisk śmieci w Afryce. Każdego dnia przyjmuje prawie 4000 ton różnego rodzaju śmieci, a tysiące pracowników zbierają, sortują i przetwarzają je na miejscu. Celem projektu było pokazanie ich z godnością i szacunkiem dla ich pracy.
II miejsce w kategorii CLIMATE, RESPONSIBILITY
Autor: Wojciech Grzędziński, freelancer
Ekstremalnie suche lato w 2023 roku spowodowało, że linia brzegowa jeziora Świętajno cofnęła się w niektórych miejscach nawet kilkanaście metrów. Po wyjątkowo obfitej w opady zimie lustro wody podniosło się o kilkanaście centymetrów, nie rekompensując strat lat wcześniejszych.
I miejsce w kategorii PEOPLE
Autor: Kasia Strek, „The Guardian”
Nigeria ma jeden z najwyższych współczynników dzietności na świecie, a liczba ludności ma wzrosnąć z 200 milionów do 400 milionów do 2050 roku. Jest to również jeden z krajów o najwyższym wskaźniku umieralności okołoporodowej matek. Większości zgonów można zapobiec i są one związane z brakiem placówek opieki zdrowotnej, wystarczającej edukacji i wyszkolonego personelu, zwłaszcza w odległych obszarach. Możliwość przedwczesnej śmierci wydaje się integralną częścią bycia kobietą w tym kraju.
II miejsce w kategorii PEOPLE
Autor: Marcin Kruk, „Die Zeit”
Bucza wraca do życia. W marcu 2022 roku Siły Lądowe Federacji Rosyjskiej popełniły ponad 9000 zbrodni wojennych w rejonie Buczy w obwodzie kijowskim, a ponad 1700 cywilów zostało zabitych, w tym około 700 w samej Buczy. Miasto powoli wraca do życia, jednak wciąż naznaczone jest traumą ludobójstwa. Irena, mieszkanka Buczy: „Mieszkam tu od 23 lat. Zawsze jest jakiś niepokój. I to jest straszne, bo Rosjanie mogą znowu zaatakować. Aby czuć się szczęśliwa, potrzebuję zakończenia wojny. Straciliśmy z mężem dom. Będziemy szczęśliwi tylko wtedy, gdy zostanie odbudowany. Chcę, żeby inne kraje nam pomogły, bo naprawdę tego potrzebujemy”.
DOCUMENTARY PROJECT
I miejsce
Autor: Maciej Grzybowski, freelancer
Ela, Darek i Mirek są w bezdomności od wielu lat. Mieszkają w lesie nad rzeką, na obrzeżach miasta. Opiekują się dwoma psami Florą i Jogim. Ela przez kilkanaście lat pracowała w zakładach farmaceutycznych. Jest wdową, jej syn mieszka za granicą. Obecnie bezrobotna. Darek, partner Eli, podejmuje się prac dorywczych na budowach i w firmach sprzątających miasto. Sam zbudował wszystkie domki. Mirek pochodzi z Pomorza, jest wolnym duchem. Często wychodzi w nocy zbierać złom, który potem sprzedaje.
W Polsce około 30 tysięcy osób znajduje się w kryzysie bezdomności, z czego ponad 80 proc. stanowią mężczyźni.
II miejsce
Autor: Amadeusz Świerk, freelancer
Złodzieje o złotych sercach. Rodziny próbujące żyć normalnie wbrew przeciwnościom losu. Byli więźniowie z duszami pełnymi artyzmu i muzyki. Młodzież szukająca własnej drogi pomimo trudnego startu. Witamy w Dzielnicy Cudów. Zakaczawie to dzielnica Legnicy, stutysięcznego miasta położonego na Dolnym Śląsku, które po II wojnie światowej miało wątpliwą przyjemność stacjonowania około 60 tys. żołnierzy radzieckich.
W trudnych czasach, które zakończyły się dopiero w 1993 roku, Zakaczawie stało się nieformalnym centrum życia społecznego Polaków. Pomimo cienia radzieckiego garnizonu, wśród polskich rodzin i silnej społeczności romskiej przesiedlonej do dzielnicy przez komunistów kwitły małe przedsiębiorstwa, kawiarnie, bary i miejsca kultury.
Niemal w każdym mieście jest podobne miejsce, którego mieszkańcy cierpią z powodu marginalizacji społecznej i ekonomicznej. Projekt ten ma na celu pokazanie, że wśród biedy i zniszczonych trudnych dzielnic są ludzie – rodziny, przyjaciele, kochankowie – starający się żyć najlepiej, jak potrafią.
YOUNG POLAND
SINGLE
Nagroda główna
Adrianna Wilewska, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Zdjęcie przedstawia zabawkowy samolocik zawieszony na niebieskim suficie. W opuszczonym domu, gdzie zostały tylko pajęczyny, firanki i ta zabawka.
Wyróżnienie
Eliza Kania, Royal Academy of Arts w Hadze
My favourite colour. Zdjęcie jest próbą podważenia powszechnej stereotypizacji.
STORIES
Nagroda główna
Mikołaj Szymkowiak, Technikum TEB Edukacja kierunek Fotografia i Multimedia
Trzy lata temu schronisko dla zwierząt w Gnieźnie zmieniło kierownictwo. Wydawało się, że wszystko będzie lepsze. Zniknie koci katar, parwowiroza czy też ludzka zawiść. Z tymi przeciwnościami zmagać się muszą pracownicy gnieźnieńskiego schroniska. Reportaż pokazuje problem praw zwierząt oraz ich bezdomności, bez cenzury.
Wyróżnienie
Antoni Nowak, Wydział Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie
Działalność studentów zrzeszających się w związku zawodowym Inicjatywa Pracownicza stała się głośna dzięki udanej akcji okupacyjnej poznańskiego akademika Jowita. Reportaż ukazuje działalność Warszawskiego Koła Młodych Inicjatywy Pracowniczej, którego członkowie walczą o prawa socjalne studentów, wchodząc w konflikt z władzami Uniwersytetu Warszawskiego, a także biorąc aktywny udział w obronie Jowity UAM.
PHOTO BOOK OF THE YEAR 2023
„RDZA”, Bartek Warzecha, wydawca Galeria im. Sleńdzińskich w Białymstoku
ZDJĘCIE XX-LECIA
Jakub Szymczuk, „Gość Niedzielny”
Kijów. „Czarny czwartek” – pod taką nazwą przeszedł do historii Ukrainy 20 lutego 2014 roku, kiedy doszło do największych walk między antyrządowymi demonstrantami a ukraińskimi siłami bezpieczeństwa. Protesty zwolenników integracji europejskiej Ukrainy przeciwko rządom prezydenta Wiktora Janukowycza trwały na Majdanie Niepodległości od listopada 2013 roku – w lutym przybrały najbardziej krwawy obraz. Wojsko, policja i snajperzy strzelali do demonstrantów, tego dnia w starciach z siłami bezpieczeństwa zginęło ok. 70 osób. Na zdjęciu jedna z ofiar – mężczyzna biegł nieuzbrojony na czoło barykady, chcąc rzucić oponę, gdy kula snajpera przeszyła jego hełm i głowę na wylot. Zdjęcie to zdobyło jednocześnie III nagrodę w kategorii Wydarzenia.
NAGRODA INTERNAUTÓW
Anna Hernik, freelancerka
Chorujący na guza mózgu Janek odpoczywa w domu po kolejnej operacji, obok siedzi jego siedmioletni syn.
FOTOGRAF XX-LECIA
Fotografem XX-lecia konkursu Grand Press Photo został WOJCIECH GRZĘDZIŃSKI.